N.V. Nationale Luchtvaartschool afdeling Teuge:
• In dit jaar bestond de vloot uit de volgende vliegtuigen: PH-UCE, UCH, UCI, UCK, UCM, UCP, UCR, UCS, UCV, UCX, UCZ, (Piper Cub). PH-UCA, UCB, UCC, UCD D.H. Tiger Moth.
PH-NAU Koolhoven FK-43;
• Chef-instructeur en chef-vliegdienst W. van Graft;
• Hulp instructeur A.L. Bauling;
• Taak: opleiden voor het vliegbewijs A, recht gevende tot het besturen van vliegtuigen niet zijnde verkeersvliegtuigen, het zgn. sportbrevet.
Het onderhouden en verbeteren van de vliegvaardigheid van hen, die in het bezit zijn van ten minste het vliegbewijs A, door hen in de gelegenheid te stellen tegen matige vergoeding een der vliegtuigen van de N.L.S. vloot te huren. De huurprijs bedroeg voor Piper Cub vliegtuigen ƒ 25,- per uur en voor de Tiger Moth ƒ 35,- per uur.
• Duur der opleiding voor het vliegbewijs A met inbegrip van de uren, die benodigd zijn voor het behalen van vliegbewijs A kan worden aangenomen, dat gemiddeld 20 instructie-uren voldoende zijn.
• Vliegmedische keuring: Indien men voor het behalen van het vliegbewijs A opgeleid wil worden richt men een verzoek tot de Rijksluchtvaartdienst te ’s-Gravenhage om een vliegmedische keuring te ondergaan. Formulieren hiervoor verstrekken de N.L.S. en de K.N.V.v.L. Anna Paulownaplein 3, ‘s-Gravenhage. Deze keuring vindt plaats op het vliegveld Ypenburg, kamp B. Nadat men is goedgekeurd kan men zich als leerling bij de N.L.S. laten inschrijven.
• Kosten der opleiding voor het vliegbewijs A:
Kosten van de rijkskeuring ƒ 15,-
Inschrijvingsgeld N.L.S. 10,-
Kosten der vlieginstructie pl.m. 20 uren à ƒ 40,- per uur = ƒ 800,-
• Een vliegles duurt 20 tot 30 minuten en men betaalt hiervoor 1/3 of 1/2 van ƒ 40,00. Aangeraden werd één of twee lessen per week te nemen.
• Bovendien moet de leerling een waarborgsom van ƒ 50,- storten. Bij het verlaten van de school wordt deze terugbetaald, indien men geen schuld aan de school heeft.
• Daar vrijwel uitsluitend in gesloten vliegtuigen wordt geïstrueerd is aanschaf van vliegkleding niet dringend noodzakelijk. In de opleidingskosten is een Casco- en een W.A.-verzekering van het vliegtuig inbegrepen. Het persoonlijke risico is echter niet gedekt.
• De minimum leeftijd voor de toelating voor de opleiding is 17 jaar en 9 maanden.
• De N.L.S. waarborgt een goede opleiding tot het behalen van een vliegbewijs. De Nederlandse Regering heeft aan de N.L.S. consessie voor deze opleiding verleend onder bepaalde voorwaarden met betrekking tot het materieel en het personeel.
• Voor het verstrekken van een tegemoetkoming in de kosten voor het behalen van het vliegbewijs A wordt verwezen naar de Stichting A.H.G. Fokkerfonds.

24/04/48 PH-98 Wijkens Universal:
• Dit toestel kwam binnen met te weinig snelheid en gleed af. De linker vleugeltip werd hierbij ernstig beschadigd, rompneus afgebroken. Bestuurder ongedeerd. Bestuurder: L. v.d. Berg.

Onthulling herdenkingsraam:
• Op 5 juni werd het herdenkingsraam ter nagedachtenis aan de gevallen clubleden van de vliegclub Teuge onthuld.
• Het monument werd ontworpen door dhr. Bokhorst (raam) en de firma Ordelman en Budde te Deventer (omlijsting).
• Informatie afkomstig uit: ‘Mededelingen Vliegclub ‘Teuge’, 3e jaargang No. 2, 23 april 1948.
• Meer informatie is te vinden in de publicatie Steen van Rob Philips (2004).

Beschrijving
Het herdenkingsraam in Teuge (gemeente Voorst) is een gebrandschilderd glas-in-loodraam, gevat in een eikenhouten omlijsting met lambrizering. Op het raam zijn te zien een vliegtuig, een draak, bloemen, korenaren en emblemen. Het raam is 1 meter 20 hoog en 1 meter 50 breed.

De tekst op het gedenkraam luidt:

‘KNVvL

GESTREDEN ONVERSAAGD

1940 1945

RIJKLOF VAN GOENS

HENDRIKS JANSEN

ROELAND JAN SNELLEN

GOVERT STEEN

JAN THIJSSEN.’

In een ongedateerd en ongesigneerd krantenartikel staat het gedenkteken als volgt omschreven (bron: familie-archief Steen):

‘Boven het vliegveld, door wolken hiervan gescheiden, ziet men een zweefvliegtuig, op een zilveren vlucht, waaruit gouden stralen omhoog gaan. De linkerstrook van het raam verzinnebeeldt 1940: een groene nazi-draak spuwt vuur en bloed en tranen lekken omlaag; rechts beeldt 1945 uit: de draak is verslagen en de plaats van tranen en bloed is ingenomen door bloemen en korenaren. De benedenstrook vermeldt in het midden de namen der gevallenen, gekroond door het embleem van de Kon. Ned. Ver. v. Luchtvaart en geflankeerd door de emblemen van de Vliegclub Teuge. Daarboven de woorden uit een gedicht van Jan Thyssen: ‘Gestreden, onversaagd’.

Geschiedenis

Het herdenkingsraam in Teuge (gemeente Voorst) is opgericht ter nagedachtenis aan vijf leden van de Vliegclub Teuge die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen, te weten: Rijklof van Goens, Hendriks Jansen, Roeland Jan Snellen, Govert Steen en Jan Thijssen.

Stephan Hendriks Jansen (geb. 25-11-1906 in Velp) werd vermoedelijk Engelandvaarder. Hij kwam terecht bij de Marine Luchtvaart Dienst en ging vliegen met het 320e Squadron Coastal Command. Hij raakte in actie vermist op 30 augustus 1941, tijdens een aanval op Duitse schepen voor de Noorse kust bij Kristiansand. Zijn Hudson ‘Waalhaven’ werd neergeschoten door een Duitse jager. Hij raakte vermist in zee, een lot dat hij deelt met Govert Steen en Rijklof van Goens. Hij is niet bekend bij de Commonwealth War Graves Commission, noch bij de Stichting Genootschap Engelandvaarders.

40 jaar Vliegclub Teuge.

‘Lange Jan’ Thijssen (geb. 29-12-1908 in Bussum) ging in de oorlog ondergronds knokken. Hij werd de oprichter van de weerberichten radiodienst voor Engeland. Hij werd gepakt en gefusilleerd bij Woeste Hoeve, op 8 maart 1945. Hij is begraven op het Ereveld Loenen, bij Apeldoorn, graf A/859.

40 jaar Vliegclub Teuge.

Roeland Jan Snellen (geb. 28-12-1909 in Utrecht) was vliegtuigbouwer. Hij werkte bij Koolhoven en Fokker. Hij werd naar Duitsland afgevoerd en wist daar bouwtekeningen van de Messerschmitt ‘Gigant’ te pakken te krijgen. De Gestapo kreeg hem te pakken; hij stierf op 8 april 1945 in concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg.

40 jaar Vliegclub Teuge.

Govert Steen (geb. 12-3-1917 in Apeldoorn) was jachtvlieger in de meidagen van 1940. In 1941 werd hij ‘Engelandvaarder’, na een gewaagde ontsnapping vanuit een haven in Amsterdam met een door de bezetter gestolen Nederlands watervliegtuig. Hij ging vliegen bij het 129e Squadron RAF Fighter Command. Op 5 juni 1942 raakte hij in een Spitfire Mk. Vb vermist. Hij  werd naar alle waarschijnlijkheid als achterste toestel van zijn  groep neergeschoten door een Duitse jager. Hij kwam terecht in Het Kanaal, dicht bij de kust bij Octeville-sur-Mer in Noord Frankrijk. Steen wordt herdacht in het Runnymede Airforce Memorial, Surrey, Engeland,  paneel 71. Hij is een door de Stichting Genootschap Engelandvaarders erkende Engelandvaarder. Zijn naam staat op het vijfluik in de kapel van  het ereveld Loenen.

40 jaar Vliegclub Teuge.

Rijklof van Goens (geb. 25-6-1914 in Bandoeng, Java, NOI) kwam in 1920 naar Apeldoorn. In de meidagen van 1940 was hij instructeur motorvliegen op Ypenburg. In januari 1942 ging hij op pad naar Engeland, via de lange route over Zwitserland, Spanje en Portugal. Op 13 mei 1942 kwam hij in Engeland aan. Hij ging vliegen bij het 41e Squadron RAF Fighter Command. Op 17 augustus 1944 raakte hij in een Spitfire Mk. XII vermist. Naar alle waarschijnlijkheid is hij per ongeluk neergeschoten door geallieerde luchtafweer, en in zee terecht gekomen dicht bij de kust van Dover. Van Goens wordt herdacht in het Runnymede Airforce Memorial, paneel 203, en in St. George’s Chapel op RAF Biggin Hill, Kent, Engeland. Voorts wordt hij herdacht op een gedenkplaat, Ereveld Orry-la-Ville, bij Senlis, Frankrijk. Hij is een door  de SGE erkende Engelandvaarder. Zijn naam staat op het vijfluik in de  kapel van het ereveld Loenen.

40 jaar Vliegclub Teuge.

• De vliegtuigen van Stephan Hendriks Jansen, Govert Steen en Rijklof van Goens zijn nooit geborgen. Er is ook nooit naar gezocht. Van de vijf Teugse vliegers heeft  alleen Jan Thijssen een aanwijsbaar graf gekregen.
• Het monument is onthuld op 5 juni 1948 door de moeder van Rijklof van Goens, mevrouw Willemine Van Goens-Huender. De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Vliegclub Teuge.

Vliegclub Teuge Vliegfeest 18 juli 1948. Archief Vliegclub Teuge.

Foto Henk Vrielink.

Vliegfeest:
• Op 18 juli werd op Teuge het Vliegclub Teuge vliegfeest gehouden. Naast een bezoekende Dakota van de KLM kwam ook het eerste motorvliegtuig van de Vliegclub op Teuge, namelijk de PH-VCY, een Super Cub van 60 pk. Dhr. F. Zandvliet was als commentator aanwezig. 

Een verregende Zandvliet “verslaat” de stuntende Seafuries. Archief Vliegclub Teuge / Avia.

Ballonnenrammer Rijntjes krijgt de laatste instructies van vader Willem. Archief Vliegclub Teuge / Avia.

02/08/48 PH-186 Schneider ESG:
• De PH-186 met als piloot W.J. Haye werd met de lier gestart. Na ontkoppelen was de snelheid wat laag en de bestuurder ‘prikte wat bij’. Daarbij kwam hij op een hoogte van een meter of acht terecht. Maar weer liep de snelheid terug, en wéér wilde hij wat bijprikken. Maar op die hoogte valt er niet veel te prikken en hij vloog het toestel tegen de grond.
• Er was nogal wat schade, en om het vliegkamp te kunnen laten doorgaan werden uit Arnhem (bij M.Th.Vaassen dus) de spanbok en kuip van de PH-112 gehaald en werd er weer een luchtwaardige ESG samengesteld. Komisch is, dat dit toestel op 4/8 bij een buitenlanding met de vleugel tegen een boom botste. Toen werd er de vleugel van de PH-122 opgezet. Dit was destijds een redelijk normale gang van zaken maar de PH-186 die toen rondvloog bestond dus eigenlijk alleen uit de oorspronkelijk ‘PH-186 besturingsvlakjes’!